Jongeren zijn misschien wel mondiger, maar daarom nog niet sociaal vaardig genoeg.
En daar maak ik me dan zorgen om wanneer een Gezinsbond een voorstel doet van systeem van getrapte meerderjarigheid.
Naar mijn gevoel is het even onverstandig, zelfs ridicuul als het voorstel van Goedele Liekens om seksuele voorlichting aan kleuters te geven. De kleuters zijn echt niet bezig met de bloemetjes en de bijtjes. Ze staan aan de vooravond om te leren wat een bijtje en een bloemetje juist is. En dan heb ik het niet over de Birds and the Bees. Zadel die kleuters toch niet op met info waar ze niets mee zijn. Laat de natuur een beetje zijn gang gaan en alles komt wel goed, op tijd en stond. De wijze raad van oma en zij weet waarover ze spreekt.
Het verhaal hier is net hetzelfde.
Zoals we kleuters niet moeten opzadelen met nutteloze info, moeten we ook onze jongeren niet opzadelen met verantwoordelijkheden waar ze nog niet aan toe zijn. Want een recht brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee. Bij een recht horen namelijk ook plichten. Zo gaat dat nu eenmaal in een rechtstaat, niet dan? Verantwoordelijkheden die ze naar mijn gevoel nog niet kunnen of hoeven te dragen. Want verantwoordelijkheid loopt parallel met groeiende zelfstandigheid. En dat is veel meer dan je eigen weg gaan. Een jongere die zelfstandig is, moet verantwoordelijkheid dragen voor zichzelf en zijn daden, maar is ook in staat zich sociaal en verantwoord op te stellen, rekening te houden met anderen en is zelfredzaam. En juist aan deze punten ontbreekt het nog wel eens bij pubers. Zelfstandig worden is dan ook niet iets wat vanzelf gebeurt maar iets dat geleerd moet worden en enorm belangrijk is voor de ontwikkeling.
Ik denk dat we hen, als maatschappij, maar vooral als ouders echt nog wel een beetje mogen beschermen in het maken van grote keuzes en beslissingen. Dat is namelijk een verantwoordelijkheid die je draagt als ouder in het ganse opvoedingsproces. Je kind verantwoordelijkheden aanleren, maar ze tegelijkertijd soms ook beschermen voor keuzes en beslissingen. Meestappen in de leefwereld van je kind hoeft niet gelijk te staan met toegeven in alles wat een kind ‘rechtvaardig vindt’ op dat moment. Er is echt niets verkeerd mee om het als ouder oneens te zijn met je kind. Daarnaast zou het zeer kort door de bocht zijn om alle jongeren over dezelfde kam te scheren. De ene is net iets vroeger rijp dan de ander. En sommige zijn het ook niet op hun 18de. Ook dat is de realiteit.
Minderjarigen moeten ruimte krijgen voor inspraak en dialoog op elk niveau en dit niet alleen in concrete situaties, maar ook wanneer het beleid beslissingen neemt die hen aanbelangen. Daar ben ik het volledig mee eens.
Maar dat dit verbonden moet worden aan een noodzakelijke zelfstandige rechtstoegang , daar kan ik me echt niet in vinden. Verder mag je ook niet uit het oog verliezen dat inspraak veel meer is dan enkel je mening geven. Uiteraard is die ook belangrijk, maar wanneer je echt wil participeren in de maatschappij, moet je inzicht verwerven in het vaak complexe web van onze samenleving. Zelfs voor volwassenen is dit vaak al een bijzonder moeilijke opdracht, laat staan voor jongeren en kinderen.
In Antwerpen zetten we als bestuursploeg ontzettend hard in op jongerenparticipatie via onze 9 districtsjeugdraden, welke steeds om advies gevraagd worden in belangrijke dossiers. Daarnaast is er ook de stedelijke jeugdraad, met vertegenwoordiging uit de verschillende districten en het professionele jeugdsectoroverleg.
En om geen enkel kind of jongeren uit het oog te verliezen in het beleid van onze stad, hebben we OOR. Onze digitale inspraaktool die op geregelde tijdstippen onder de vorm van een aantal tablets tot in de speeltuin, de school of op het skateterrein trekt om jongeren en kinderen hun mening te vragen. Dit kan gaan van de aanleg van een straat, een speelterrein, een park tot de inplanting van een jeugdhuis.
En ja, ik hoor je denken. Ja goed, maar ze met een kluitje in het riet sturen en hen doen geloven dat ze daadwerkelijk inspraak hebben, dat kennen we.
Ik moet je teleurstellen. Al de verzamelde info wordt met architecten en ontwikkelaars meegegeven om er effectief mee aan de slag te gaan.
Het lijkt me dus nuttiger en veiliger om kinderen en jongeren gewoon kind te laten zijn en af en toe eens mee te stappen in hun leefwereld en creativiteit. Beter dan een rechter in te schakelen, moeten ze eigenlijke gewoon beschermd worden door hen die dat moeten doen. En dat zijn wij, de volwassenen.
Nabilla Ait Daoud 