In de strijd tegen het frauduleus bekomen van een verblijfsrecht voert de stad Antwerpen bij elk voorgenomen huwelijk, wettelijke samenwoonst of bij elke erkenning dat een verblijfsrechtelijk voordeel kan opleveren, een onderzoek. Dit onderzoek wordt gevoerd door de dienst schijn- en gedwongen relaties. Ook het advies van het parket kan gevraagd worden.
Om schijnhuwelijken en schijnerkenningen tegen te gaan wordt ieder dossier van voorgenomen huwelijk, wettelijke samenwoonst, erkenning van een kind of buitenlands huwelijk waar een verblijfsvoordeel aan verbonden is overgemaakt aan de dienst schijn- en gedwongen relaties van stad Antwerpen. Zowel voor een schijnerkenning als een schijnhuwelijk (of wettelijke samenwoonst) is de intentie waarmee de aanvraag gebeurt doorslaggevend.
Bij een schijnhuwelijk wordt nagegaan of de intentie erop gericht is om een duurzame levensgemeenschap tot stand te brengen, dan wel enkel op het bekomen van een verblijfsrechtelijk voordeel. Bij een schijnerkenning wordt de aanvraag wettelijk gezien losgekoppeld van biologische verwantschap. De hamvraag is of men de intentie heeft om een ouder-kind relatie met bijhorende verantwoordelijkheden tot stand te brengen, dan wel om een verblijfsrecht te openen. Het is echter steeds zo dat er meerdere indicaties tot frauduleus handelen moeten zijn. Louter het feit dat één van de aanvragers illegaal in het land verblijft kan nooit leiden tot een negatief advies.
“De erkenning van een huwelijk of een kind door iemand die hier illegaal verblijft heeft verregaande gevolgen. Vaak is dit immers een laatste redmiddel voor illegalen die de andere wettelijke mogelijkheden om een illegaal verblijf in een legaal verblijf om te zetten vruchteloos doorlopen hebben. Maar het meest schrijnende is dat achter deze vormen van fraude naast een maatschappelijke kost helaas ook altijd menselijk leed schuil gaat”, vertelt schepen voor loketwerking Nabilla Ait Daoud.
Wanneer de cijfers per district bekeken worden, zien we dat district Antwerpen het district is met de meeste aanvragen waar een verblijfsvoordeel aan verbonden is, zowel voor dossiers in het kader van een voorgenomen huwelijk, wettelijke samenwoonst, erkenning van een kind als buitenlands huwelijk. In district Berendrecht Zandvliet Lillo gebeuren de minste aanvragen waar een verblijfsrechtelijk voordeel aan verbonden is. Maar het meest opvallend is dat ieder district steeds de negatieve adviezen van de experten terzake – de cel schijn- en gedwongen relaties – volgt, behalve het district Borgerhout. De ambtenaar burgerlijke stand van het district Borgerhout wijkt – tussen 1/1/2019 en 31/10/2019 – 5 keer af van het advies.
“Als schepen voor loketwerking, waaronder de dienst schijn- en gedwongen relaties en het afleveren van de nodige documenten valt, vraag ik me af waarom het advies van experten ter zake niet gevolgd wordt. Ik wil absoluut vermijden dat Borgerhout uitgroeit tot het walhalla waar mensen naartoe trekken om – op kap van anderen – een legaal verblijf te bekomen. Het aangaan van een huwelijk, wettelijk samenwonen of het verwekken of erkennen van een kind mag niet misbruikt worden voor dergelijke doeleinden”, besluit Nabilla Ait Daoud.
| Voorgenomen huwelijk 2019 | Aantal dossiers met verblijfsrechtelijk voordeel | Interviews na vooronderzoek | Dossiers onderzocht door parket | Dossiers geweigerd door ABS | Dossiers goedgekeurd door ABS | Advies dienst schijnrelaties niet gevolgd door ABS |
| Antwerpen | 135 | 54 | 26 | 29 | 113 | 0 |
| Berchem | 21 | 10 | 3 | 1 | 18 | 0 |
| Berendrecht Zandvliet Lillo | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Borgerhout | 43 | 21 | 8 | 7 | 27 | 1 |
| Deurne | 50 | 28 | 11 | 11 | 37 | 0 |
| Ekeren | 11 | 3 | 0 | 0 | 10 | 0 |
| Hoboken | 13 | 5 | 3 | 2 | 13 | 0 |
| Merksem | 22 | 5 | 1 | 5 | 12 | 0 |
| Wilrijk | 15 | 9 | 4 | 1 | 9 | 0 |
| Wettelijke samenwoning 2019 | Aantal dossiers met verblijfsrechtelijk voordeel | Interviews na voorzonderzoek | Dossiers onderzocht door parket | Dossiers geweigerd door ABS | Dossiers goedgekeurd door ABS | Advies dienst schijnrelaties niet gevolgd door ABS |
| Antwerpen | 160 | 77 | 35 | 50 | 99 | 0 |
| Berchem | 28 | 10 | 4 | 3 | 23 | 0 |
| Berendrecht Zandvliet Lillo | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 |
| Borgerhout | 18 | 14 | 8 | 13 | 13 | 2 |
| Deurne | 48 | 27 | 7 | 8 | 35 | 0 |
| Ekeren | 8 | 5 | 5 | 5 | 2 | 0 |
| Hoboken | 13 | 7 | 5 | 1 | 12 | 0 |
| Merksem | 28 | 11 | 9 | 5 | 19 | 0 |
| Wilrijk | 16 | 9 | 4 | 10 | 5 | 0 |
| Erkenning kind 2019 | Aantal dossiers met verblijfsrechtelijk voordeel | Interviews na voorzonderzoek | Dossiers onderzocht door parket | Dossiers geweigerd door ABS | Dossiers goedgekeurd door ABS | Advies dienst schijnrelaties niet gevolgd door ABS |
| Antwerpen | 168 | 94 | 44 | 54 | 105 | 0 |
| Berchem | 16 | 12 | 3 | 9 | 2 | 0 |
| Berendrecht Zandvliet Lillo | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Borgerhout | 37 | 25 | 9 | 15 | 29 | 2 |
| Deurne | 58 | 28 | 14 | 17 | 36 | 0 |
| Ekeren | 2 | 1 | 0 | 2 | 0 | 0 |
| Hoboken | 16 | 6 | 3 | 6 | 10 | 0 |
| Merksem | 38 | 23 | 13 | 15 | 24 | 0 |
| Wilrijk | 17 | 12 | 8 | 6 | 17 | 0 |
| Buitenlandse huwelijken 2019 | Aantal dossiers met verblijfsrechtelijk voordeel | Interviews na voorzonderzoek | Dossiers onderzocht door parket | Dossiers geweigerd door ABS | Dossiers goedgekeurd door ABS | Advies dienst schijnrelaties niet gevolgd door ABS |
| Antwerpen | 247 | 47 | 16 | 18 | 149 | 0 |
| Berchem | 24 | 6 | 1 | 3 | 10 | 0 |
| Berendrecht Zandvliet Lillo | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| Borgerhout | 75 | 22 | 5 | 11 | 52 | 0 |
| Deurne | 80 | 16 | 2 | 8 | 40 | 0 |
| Ekeren | 7 | 2 | 1 | 0 | 2 | 0 |
| Hoboken | 43 | 7 | 5 | 6 | 14 | 0 |
| Merksem | 43 | 6 | 0 | 4 | 27 | 0 |
| Wilrijk | 41 | 11 | 4 | 3 | 16 | 0 |
Opmerking: er zijn ook dossiers waarin het parket positief heeft geadviseerd, maar de dienst schijn- en gedwongen relaties negatief heeft geadviseerd waarbij de ambtenaar burgerlijke stand het advies van de dienst schijn- en gedwongen relaties gevolgd heeft:
- Wettelijke samenwoning: 1 dossier district Ekeren
- Erkenning kind: 2 dossiers district Antwerpen, 1 dossier district Hoboken, 1 dossier district Merksem, 1 dossier district Wilrijk.
Nabilla Ait Daoud 