Met de nieuwe klemtonen die we leggen in het stedelijk cultuurbeleid zetten we Antwerpen nog meer op de kaart als culturele hoofdstad van Vlaanderen waar Antwerpenaren en bezoekers fier op kunnen zijn. Antwerpen blijft een toonaangevende internationale cultuurstad – waarbij ook het lokale aspect van cultuur niet uit het oog verloren wordt – met een rijke en diverse waaier aan aanbod.
Cultuur is creëren, ontdekken, beleven en verwonderen. Het gaat van Goethe tot Graffiti, van Bach tot Ballet, van Rubens tot Red Star Line. Cultuur verbindt mensen onderling en bindt ze aan onze stad. De focus in het beleid ligt op beleving en participatie.
- Musea
Onze Antwerpse musea en (erfgoed)instellingen zijn het uithangbord die Antwerpen tot culturele hoofdstad van Vlaanderen maken.
We investeren in ons cultureel patrimonium en werken de historische achterstand op vlak van patrimoniumonderhoud weg, zodat ons cultureel erfgoed bewaard blijft voor volgende generaties. Tegelijk maken we van onze musea echte dynamische centra – klaar om bezoekers uit de 21e eeuw te ontvangen.
Het Rubens Experience Center is de plaats waar bezoekers ondergedompeld worden in het leven van ‘de meester’ en kennis kunnen maken met de tijdsgeest van toen.
Museum Mayer van den Bergh bevat echte schatten, maar is helaas nog te onbekend bij het grotere publiek. We renoveren dit pareltje tot een modern museum met voldoende ruimte voor de collectie en comfort voor de hedendaagse bezoeker.
Het Red Star Line museum, MAS en Middelheim krijgen voldoende middelen om de scenografie van hun permanente tentoonstelling grondig onder handen te nemen.
De Droogdokkensite transformeert naar een dynamische belevingsplek voor maritiem erfgoed waar bezoekers via de collectie varend erfgoed van het MAS kennis kunnen maken met historisch belangrijke vaartuigen en kunnen ontdekken hoe schepen hersteld worden.
De verbouwing van het Modemuseum zit in de laatste fase, zodat we in 2021 het modejaar groots kunnen ingaan.
Met het masterplan Letterenhuis ontsluiten we het literair erfgoed van onze stad naar het bredere publiek conform de huidige standaarden. Op deze manier zorgen we ervoor dat ons literair erfgoed toegankelijk wordt voor onze inwoners en bezoekers. Een opfrissing van het letterenhuis om de collectie op een aantrekkelijke manier naar het grotere publiek te ontsluiten hoort hier ook bij.
Op stedelijk vlak hebben we de duidelijke keuze gemaakt om in cultuur te investeren. Ons investeringsbudget is verdubbeld ten opzichte van vorige legislatuur. We zijn zeer ambitieus!
“Investeren in infrastructuur is niet louter investeren in bakstenen. Deze infrastructuur biedt kansen. Artiesten en makers kunnen er deze infrastructuur benutten en kunnen hun werk op een professionele manier tonen. Tegelijkertijd kunnen bezoekers zich er laten betoveren en verwonderen”
- Kunsten
Het stedelijk kunstenbeleid creëert randvoorwaarden, zorgt voor huisvesting en voorziet middelen voor de kunsten.
Om ons kunstenbeleid uit te voeren, doen we een beroep op onze partners. Via nominatieve toelagen aan gevestigde waarden en grote instellingen bouwen we verder aan de toekomst van de kunsten. Hun toelage blijft constant. Dat wil zeggen dat we er niet op besparen, maar ook niet indexeren. Onze grote instellingen hebben immers een belangrijke rol in ons cultureel landschap: ze nemen een voortrekkersrol op en we verwachten van hen dat ze nieuw en experimenteel talent mee ondersteunen. Zo geven we vertrouwen aan onze verankerde, ervaren instellingen om jong talent mee te laten openbloeien.
Ook kleine en middelgrote instellingen kunnen op ondersteuning vanuit de stad rekenen. Kleinere initiatieven en gezelschappen krijgen – naast grotere en bekendere spelers – een podium binnen grootschalige culturele stadsprojecten. Op die manier krijgen ze niet enkel podiumkansen, maar werken ze ook van onderuit mee aan de grootse culturele uitstraling van onze stad. We denken hierbij in het bijzonder aan de Zomer van Antwerpen, de eerste Antwerpse Biënnale van deze eeuw en de themajaren.
Bovendien versterken we kleine en middelgrote kunstenorganisaties via projectsubsidies. Deze middelen gebruiken we om organisaties die specifiek met onze beleidsprioriteiten aan de slag gaan extra te ondersteunen. Concreet gaat het over kansen geven aan jonge, onontdekte talenten die wachten op een eerste kans, werken aan cultuurparticipatie en cultuureducatie, bijzondere aandacht schenken aan kinderen en jongeren,….
We ondersteunen organisaties die mensen in armoede naar cultuur leiden, o.a. via vrijetijdsloketten van de vzw STA-AN. Het team stippelt voor iedereen die zich aanmeldt een traject op maat uit. Ook cultuurnetwerkers van Werkmmaat leiden jongeren toe naar cultuur.
We ondersteunen voor het eerst een tweejaarlijks fotofestival via Antwerp Photo, art-house cinema Cartoons, Junior Ballet Antwerp en Kunst in Huis. Met deze toelages willen we ook de kunsten en invalshoeken die voorlopig nog onderbelicht zijn een plaats geven binnen onze stad.
We versterken de werking van Jazz Middelheim, het kunsthuis voor kinderen en jongeren Villanella en geven AAIR (fusie van studio Start en AIR) de erkenning voor de rol die ze vandaag reeds spelen in het landschap. Ook de middelen voor het fonds voor talentontwikkeling worden opgetrokken.
De exploitatietoelage aan het MUHKA vervangen we door een kunstaankoopregeling waarbij we als stad investeren in moderne kunst die we in langdurige bruikleen geven aan niet-stedelijke musea. De kunstwerken blijven eigendom van de stad, maar de musea kunnen de werken opnemen in hun permanente collectie. Ook het stedelijk festival Wintervuur wordt na deze editie niet gecontinueerd.
Daarnaast gaan we als stad actief op zoek naar innovatieve werkwijzen om de bredere cultuursector van de nodige budgettaire zuurstof te voorzien. We nemen Rotterdam als voorbeeld en zoeken of ontwikkelen een mechanisme dat bijkomende middelen voor de cultuursector kan ophalen bij bedrijven of individuen – op maat van Antwerpen. We bekijken of we dit kunnen koppelen aan stimuli vanuit de stad.
In 2022 en 2024 is Antwerpen het decor van een groots jeugdfilmfestival met internationale allure, waarin de brede jongerenbeeldcultuur in al haar facetten doorheen de stad te beleven zal zijn. Met dit thema willen we gezinnen van binnen en buiten onze stad aantrekken en kinderen van jongs af aan laten kennismaken met cultuur en waarbij jongeren ook zelf aan de slag kunnen. We voorzien de nodige ondersteuning om jongeren zelf films te laten maken en te tonen. Ze kunnen ook experimenteren met mediawijsheid en medialabs.
- Bibliotheken en culturele centra
De culturele centra, ontmoetingscentra en bibliotheken vallen onder het lokaal cultuurbeleid. De stad neemt vanuit het bovenlokaal cultuurbeleid haar rol op in de infrastructuur en het personeel. Ook de collectie, de gebruiksvoorwaarden en de beleidsstrategie van de bibliotheken is een bovenlokale bevoegdheid. De programmatie van de culturele centra, bibliotheken en de ontmoetingscentra wordt betaald vanuit stedelijke middelen, de invulling gebeurt door de districten zelf.
We zetten Antwerpen op de kaart als lees- en boekenstad. Investeren in een boek- en literatuurontvankelijk klimaat staat immers gelijk aan investeren in de levenskwaliteit van onze stad en in de weerbaarheid van onze inwoners.
“Boeken en literatuur dragen bij tot emancipatie, competentieontwikkeling, cultuurparticipatie en leesplezier. Lezen maakt onze inwoners tot geletterde, lees- en taalvaardige burgers en draagt bij tot een stad waar mensen zich thuis voelen en waar verbondenheid en wederzijds respect heerst. Daarom blijven we werken aan geletterdheid en leesplezier. Dit doen we graag zichtbaar, met gedichtenmuren of het visualiseren van literaire sporen met citaten, maar doen we ook door te blijven investeren in onze bibliotheken.”
We investeren in een betere werking van onze openbare bibliotheken. Zo werken we onder andere een systeem van onbemande openingsuren uit – zodat boeken ook ontleend en teruggebracht kunnen worden buiten de reguliere openingsuren en onze inwoners intussen ook gebruik kunnen maken van de lees- en ontmoetingsruimtes.
Via allerlei nieuwe ontwikkelingen maken we het onze inwoners nog gemakkelijker om te gaan lezen. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan het nieuwe bibportaal of het nieuw digitaal lezersplatform AntwerpenLeest.be, maar ook aan de moderne eigentijdse bibliotheek – uitgebreid met onbemande openingsuren, die een echte ontmoetingsplaats is voor al onze inwoners.
“We investeren in cultuur omdat cultuurbeleving bijdraagt tot kritische inwoners, verbondenheid en respect. Binnen het stedelijk cultuurbeleid leggen we de focus op beleving en participatie. We investeren niet enkel in het cultureel patrimonium – dat ook kansen biedt aan artiesten, makers en gezelschappen – maar ondersteunen een brede waaier aan projecten, organisaties en instellingen die, ieder vanuit hun lokale verankering bijdragen tot grote culturele stadsprojecten, met lokale, regionale of internationale uitstraling.”
Nabilla Ait Daoud 